အဂၤလိပ္အဘိဓာန္ အသံုးျပဳနည္းလမ္းညႊန္ ( Guide to the English Dictionary )

            အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကိုေလ့လာသင္ယူေနၾကေသာသူမ်ားအတြက္ အဘိဓာန္(Dictionary) သည္မရွိမျဖစ္ အေရးႀကီးပါသည္။ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားသည္ အဘိဓာန္ကိုအသံုးျပဳ ရာတြင္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာအဘိဓာန္(English-Myanmar Dictionary)ကို ပိုမိုအားထားၾကသည္ကုိေတြ႔ရသည္၊ အဂၤလိပ္အဘိဓာန္(English Dictionary) ကို အသံုးျပဳရန္ ခက္ခဲသည္ဟု အမ်ားအားျဖင့္ယူဆၾကသည္။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာအဘိဓာန္(English-Myanmar Dictionary) က အသံုးဝင္သလို အမွန္တကယ္အားျဖင့္ အဂၤလိပ္အဘိဓာန္(English Dictionary)က ပိုမိုတိက်ေသာ အသံုးအႏႈန္း(usage)၊ ေဝါဟာရ(vocabulary) ႏွင့္ အဓိပၸာယ္(meaning)မ်ားကို ရရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ပါ၍ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား အလြယ္တကူအသံုးျပဳႏိုင္သည့္ "Oxford Pocket Learner's Dictionary"ကို အေျခခံကာအသံုးျပဳနည္းလမ္းညႊန္ကိုမွ်ေဝလိုက္ပါသည္။

          အဂၤလိပ္အဘိဓာန္(Dictionary) တြင္ -

          1.Headwords 2.Compound words and derivatives 3.Idioms and phrasal verbs 4.Nouns 5.Adjectives 6.Verbs 7.Prepositions after verbs, adjectives and nouns 8.The circle 9.The tilde 10.The slant mark 11.Brackets 12.The arrows 13.Abbreviations and symbols ႏွင့္ 14.Phonetic symbols  စသည့္အခ်က္မ်ားပါဝင္သည္။

1. Headwords

          Headwords မ်ားကိုစာလံုးအမည္း (bold type) ျဖင့္ေဖာ္ျပထားသည္။dance, table

စာလံုးေပါင္း (spelling) တူၿပီးအဓိပၸာယ္(meaning) ကြဲျပားေသာ Headword မ်ားကိုနံပါတ္မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပထားသည္။

head¹, head²

2. Compound words and derivatives

          ႏွစ္ခုသို႔မဟုတ္ ႏွစ္ခုထက္ပိုေသာစကားလံုးမ်ားကိုအတူတကြေပါင္းစပ္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာစကားလံုးမ်ားကို compound word ဟုေခၚပါသည္။ (e.g. housework) အျခားစကားလံုးတစ္ခု မွ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ စကားလံုးမ်ားကို derivatives ဟုေခၚသည္။ အဆိုပါပံုစံမ်ားကိုလည္းစာလံုးအမည္း (bold type) ျဖင့္ မူလစကားလံုး အဆံုးတြင္ ဖာ္ျပထားသည္။

huge /adj– very large. hugelyadvvery much

house¹/ n [C] ....... housework n[U] work done in a house, e.g. cleaning and working.

3. Idioms and phrasal verbs

          အဂၤလိပ္စာေလ့လာသူမ်ား၏ အဓိကအခက္အခဲတစ္ခုျဖစ္သည့္ idiomatic expression ႏွင့္ phrasal verb မ်ားကိုလည္းတိတိက်က် လြယ္လြယ္ကူကူနားလည္ႏိုင္ရန္ မည္သို႔အသံုးျပဳရမည္ ကိုဥပမာမ်ားႏွင့္ တကြ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

hook/ n[C] 1.curved piece of metal, plastic, etc used for catching hold of sth or for hanging sth on.

2.(in boxing) short blow with the elbow bent 3.(idm) of the hook (a) (of a telephone receiver) not resting on the main part of the telephone. (b) (infml) no longer in a difficult situation: let/ get sb off the~.

put / v (pt,pp~,pres part ~ing) [T] 1. Move to a certain place or position: she ~ the book on the table. ........

6. (phr v) put sth about (rumors, etc) to pass from one person to another.

4. Nouns

          အနည္းကိန္း(singular) e.g. dog သို႔မဟုတ္ အမ်ားကိန္း(plural) e.g. some dogs စသည္မ်ားကို [C] – countable အမွတ္အသားျဖင့္ ေဖာ္ျပသည္။ e.g. dog / n / [C]

          အမ်ားကိန္း(plural) မရွိေသာနာမ္(noun) မ်ားကို [U] – uncountable အမွတ္အသားျဖင့္ ေဖာ္ျပၿပီး some, much, a lot of, enough စသည္တို႔ျဖင့္တြဲသံုးသည္။

e.g. suger / n / [U], milk / n / [U]

          - အခ်ဳိ႕ ေသာနာမ္ (noun) မ်ားသည္ ေရတြက္ရနာမ္ (countable noun) ႏွင့္ ေရတြက္မရနာမ္(uncountable noun) ႏွစ္မ်ဳိးလံုးအသံုးျပဳၽႏိုင္သည္။

e.g. coffee  [ C ] Two coffees please.

          [ U]  Have you got any coffee left?

          အဂၤလိပ္ဘာသာစကားတြင္ နာမ္(noun) မ်ား၏ အမ်ားကိန္း(plural) ပံုစံသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ' s ' ေပါင္း ထည့္ေပးရသည္၊ e.g. dog – dogs ၊ ' s, z, x, ch, sh ' မ်ားျဖင့္ အဆံုးသတ္ေသာနာမ္(noun) မ်ားကိုအမ်ားကိန္း (plural) ပံုစံအတြက္ ' es ' ေပါင္းေပးရသည္။ e.g. church – churches ပံုမွန္မဟုတ္ေသာအမ်ားကိန္း(plural) ပံုစံမ်ားကို အဘိဓာန္(dictionary) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

Man¹ / n  [ C ] ( plmen)

lady / n  [ C ] ( pl– ies)

life / n    [ U ] ( pllives)

5. Adjectives

          ဗ်ည္း (consonant) ႏွင့္ အဆံုးသတ္ေသာနာမဝိေသသန (adjective) မ်ားအားလံုးကို comparative ႏွင့္ superlative ပံုစံေျပာင္းရန္   ' – er, –est ' ေပါင္းေပးရသည္။ ပံုမွန္ မဟုတ္ေသာ ' – r, –st, – ier, –iest ' စသည္တို႔ေပါင္းထည့္ရေသာနာမဝိေသသန (adjective) မ်ားကိုေဖာ္ျပထားသည္။

free / adj( ~r/,~st)

gentle / adj( ~r/, ~st)

life / adj (-ier, -iest )

6. Verbs

          ပံုမွန္မဟုတ္ေသာႀကိယာ(irregular verb) မ်ား၏ past tense (pt) ႏွင့္ past participle (pp) မ်ားအတြက္ စာလံုးေပါင္း(spelling) ႏွင့္ အသံထြက္ (pronunciation) မ်ာကိုပါေဖာ္ျပထားသည့္အျပင္၊ ကံလိုသည့္ႀကိယာ(transitive verb)မ်ားကို [ T ] အမွတ္အသားျဖင့္ ေဖာ္ျပၿပီး၊ ကံမလိုသည့္ႀကိယာ (intransitive verb)မ်ားကို [ I ] အမွတ္အသားျဖင့္ေဖာ္ျပကာ ၂-မ်ဳိးလံုးသံုးႏိုင္ေသာ ႀကိယာမ်ားကို[I, T ] အမွတ္အသားျဖင့္ေဖာ္ျပထားသည္။

know / v  / (pt - knew, pp - ~n)

raise / v / (pt - rose, pt - ~n)

rot / v / ( - tt )

kick¹ / v / ( pt - came, pp–come) [ I ] 

eat / v / (pt–ate, pp~en ) 1. [ I, T]

7. Preposition after verbs, adjectives and nouns

          ဝိဘတ္ (preposition) ပံုမွန္လိုက္ရေသာ ႀကိယာ(verb)၊ နာမဝိေသသန(adjective) ႏွင့္ နာမ္(noun) မ်ားကိုေဖာ္ျပထားသည္။ headword မ်ားျဖစ္ေသာႀကိယာ(verb)၊ နာမဝိေသသန(adjective) ႏွင့္ နာမ္(noun) မ်ား၏ေနာက္တြင္ ကြင္းအတြင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာဝိဘတ္ (preposition) မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္လုိ္က္ရၿပီး၊ ကြင္းမပါ ပဲေဖာ္ျပထားေသာဝိဘတ္ (preposition) မ်ားသည္ အၿမဲတမ္းလိုက္ရသည္။

familiarize / v  [ T ] with

sensitive / adj   (to)

8. The Circle○

          headwordစကားလံုးကိုဥပမာ (example) ႏွစ္ခုခြဲ၍ေဖာ္ျပရာတြင္ သံုးသည္။

have¹ ...... 1. ~I've finished.  ○ She has/ she's gone.

9. The tilde

          ၎ ' ~' အမွတ္အသားကို headword မ်ားေနရာကိုအစားထိုးၿပီးဥပမာမ်ားေဖာ္ျပရာတြင္ သံုးသည္။

fight / v (pt, ppfought) 1. [ I, T ] use force with the hands or weapons against (sb): (fig) ~ against poverty.

headwordမ်ား၏ အမ်ားကိန္း (plural) ကိုေဖာ္ျပရာတြင္လည္း ၎ ' ~ '  အမွတ္အသားကိုအသံုးျပဳသည္။ headword ၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအျဖစ္ေဖာ္ျပရာတြင္ မ်ဥ္းတို(-) ကိုသံုးသည္။

tomato / n  / [C](pl~ es)

fifty / n  / [C] (pl- ies)

10. The slant mark /

          မ်ဥ္းေစာင္း (/) ကိုစကားစု(phrase) ႏွစ္ခု မွ တစ္ခုခုေရြးခ်ယ္ အသံုးျပဳႏုိင္သည္ ကိုေဖာ္ျပရာတြင္ အသံုးျပဳသည္။

e.g. at first/ second hand means that both at first hand and at second hand are possible expressions in English.

11. Brackets ( )

          ကြင္းစ၊ ကြင္းပိတ္ '( )' ကိုစကားစု(phrase) သို႔မဟုတ္ ဝါက်(sentence) မ်ားမွ ျမႇတ္ထားေသာစကားလံုး(word) မ်ားကိုေဖာ္ျပရာတြင္ အသံုးျပဳသည္။

getsth over (with) means that get sthover and get sth over with are both possible expressions.

12. The arrow

          မွ်ား '   ' ကို ျပန္လွန္ညႊန္းဆုိေသာအခါ အသံုးျပဳသည္။ ၎က အဘိဓာန္(dictionary)၏အျခားတစ္ေနရာတြင္ အခ်က္အလက္၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားထပ္မံရရွိရန္အတြက္ ညႊန္ျပရာတြင္ သံုးသည္။

make¹ .....make up ground      GROUND¹

13. Abbreviations and symbols

abbr             abbreviation                                med             medicine (ေဆးပညာ) 

adj               adjective (နာမဝိေသသန)                modal v        modal verb

adv              adverb (ႀကိယာဝိေသသန)                n                  noun (နာမ္)

anat             anatomy (ခႏၶာေဗဒ)                      neg              negative (အျငင္း)

approv                   approving (အျပဳသေဘာ)                offens           offensive

aux v            auxiliary verb                              old-fash         old-fashioned

biol              biology         (ဇီဝေဗဒ)                           pers             person (လူပုဂၢိဳလ္)

[ C ]             countable (ေရတြက္၍ရေသာ)           phil               philosophy (ဒသနိကေဗဒ)

chem            chemistry (ဓါတုေဗဒ)                     pl                 plural (အမ်ားကိန္း)

conj              conjunction (စကားဆက္/သမၺႏၵ)        pol               politics (ႏုိင္ငံ့ေရးရာ)

det               determiner (နာမ္ညႊန္းကိန္း/ ပစၥည္း)    pp                past participle

disapprov      disapproving                               prep             preposition (ဝိဘတ္)

e.g.              for example (ဥပမာ)                      pres             present

esp              especially (အထူးသျဖင့္)                  prespt           present participle

etc               et cetera (အစရွိသည္ျဖင့္)                pron             pronoun (နာမ္စား)

exclm            exclamation (အာေမဋိတ္)                pt                past tense

fem              feminine  (ဣတၳိလိင္)                     [ phr v ]        phrasal verb

fig                figurative (တင္စားထားေသာ)            sb                somebody(တစ္ဦး)                                   

GB               British (ၿဗိတိသွ်)                            sl                 slang (ဗန္းစကား)

geol              geology (ဘူမိေဗဒ)                        sth               something (တစ္စံုတရာ)

geom            geometry (ဂ်ီၾသေမႀတီ)                            sing              singular (အနည္းကိန္း)

gram            grammar (သဒၵါ)                           [ T ]             transitive (ကံပုဒ္လိုေသာ)

hum             humorous (ဟာသ)                       tech              technical(နည္းပညာဆိုင္ရာ)

[ I ]              intransitive (ကံပုဒ္ မလိုေသာ)           TM               trademark

[IDM]           idiom (ဓေလ့သံုးစကား)                             [ U ]             uncountable

infml             informal                                     US                American (အေမရိကန္)

ling               linguistic(ဘာသာစကား)                  usu               usually (ထံုးစံအတိုင္း)

lit                 literary (စာေပ)                             v                  verb(ႀကိယာ)

  

 14. Phonetic symbols

          အသံထြက္ ဆိုင္ရာသေကၤတ၊ အမွတ္အသားမ်ားကိုသီးသန္႔ေဖာ္ျပမွသာလွ်င္ ျပည့္စံုႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါ၍ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ပါသည္။

          အဂၤလိပ္အဘိဓာန္(English Dictionary) တြင္ပါဝင္ေသာအထက္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားအျပင္ အဓိပၸာယ္(meaning) ဖြင့္ဆိုခ်က္ကို ၾကည့္႐ႈရာတြင္ သတိထားသင့္ သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုဆက္လက္ေျပာျပလိုပါသည္။ စကားလံုးတစ္လံုးကိုရွာေဖြၾကည့္႐ႈရာတြင္ အဓိပၸာယ္တစ္ခုတည္းသာမကပဲ ၎စကားလံုး ႏွင့္တြဲဖက္သံုးေသာဝိဘတ္(preposition) မ်ား၊ အေၾကာင္းအရာမ်ား (ဥပမာ - sth/ sbတစ္စံုတစ္ရာ၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္ စသည္ျဖင့္) ႏွင့္ မလိုအပ္ေသာဝိဘတ္(preposition) အစရွိသည္မ်ားကိုပါတိတိက်က်၊ ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္႐ႈရန္ လိုအပ္ပါသည္။

e.g. listen / v [ I ] 1.(to) // try to hear sb/sth; pay attention: L~ carefully to what I'm saying.

familiarize/ v  [ T ] with // make (oneself/ sb) will informed about sth.You'll need time to familiarize (yourself)                         with our procedures.

addicted/adj(to) //  unable to stop taking or using sth. ~ to drugs.

ေဖာ္ျပပါ ဥပမာဝါက်မ်ားတြင္ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ listen ကိုအသံုးျပဳပါကဝိဘတ္(perposition) 'to' လုိအပ္ၿပီးsb/sthပါဝင္ေသာေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ရာ(အေၾကာင္းအရာ)၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္(လူ) ႏွစ္မ်ဳိးလံုးအတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ familiarizeကို အသံုးျပဳလွ်င္ ' with ' လိုက္ရမည္ျဖစ္ၿပီးsbပါေသာေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ေယာက္(လူ) အတြက္သာသံုးရမည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ထို႔အတူaddicted ကိုသံုးေသာအခါ ' to ' လိုက္ရန္လိုအပ္ၿပီး sthဟုေဖာ္ျပထားသည္မွာတစ္စံုတစ္ရာ(အေၾကာင္းအရာ) အတြက္သာ အသံုးျပဳရမည္။ဆက္လက္၍ ဝိဘတ္(preposition) မလိုအပ္ေသာစကားလံုးမ်ားကိုအနည္းငယ္ ေဖာ္ျပပါမည္။

e.g. visit / v   1.[ I, T ] // go to see (a person or a place): ~ a friend/ Rome.

visit/ n  [ C ] // at or time of visiting: pay a~ to a friend.

discuss / v  [ T ] // 1. talk or write about (sth). This topic will be discussed at greater length in the next chapter.

          // 2. talk about sth with sb, especially in order to decide sth. Have you decided the problemwith                          anyone?

အထက္ပါ ဥပမာဝါက်မ်ားအရvisit ကိုသံုးလွ်င္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္ 'to' ပါရွိၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ 'to'ထည့္ၿပီးေျပာဆိုေရးသားသံုးႏႈန္းရန္မလိုအပ္ပါ။He visits Mandalay.သည္အမွန္ျဖစ္ၿပီးHe visits to Mandalay.ဟုေျပာဆိုေရးသားလွ်င္ မွားပါသည္။ သို႔ရာတြင္ visit ကိုနာမ္(noun) အျဖစ္သံုးပါက 'to' ထည့္၍ရသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ They pay a visit to a friend. အလားတူ discuss ကို သံုးလွ်င္ 'talk or write about (sth)' ဟုဖြင့္ဆိုထားေသာေၾကာင့္ 'about' မလိုအပ္သည္ကို သတိထားရမည္ျဖစ္ၿပီး 'sth' ပါေသာေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ရာ(အေၾကာင္းအရာ) အတြက္သာအသံုးျပဳရမည္။

          အဂၤလိပ္ဘာသာစကားေလ့လာသင္ယူေနသူမ်ားအေနျဖင့္ အထက္ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းအရာ၊ အခ်က္အလက္မ်ားကိုအေျခခံကာအဂၤလိပ္အဘိဓာန္(English Dictionary) တြင္ ပါဝင္ေသာ အသံုးအႏႈန္း(usage)၊ ေဝါဟာရ(vocublary)၊ အဓိပၸယ္(meaning) စသည္မ်ားကိုတိတိက်က် မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါေစေၾကာင္းရည္ရြယ္၍ လက္ဆင့္ကမ္းမွ်ေဝလိုက္ပါသည္။

Education Digest Journalအတြဲ(၁)၊ အမွတ္(၃၉)/(၄၀)

ေအာင္ကိုဦး(UMK)